Gần đây, cuộc khủng hoảng tại Ngân hàng Trung ương Libya (CBL) đã khiến hoạt động khai thác dầu ở quốc gia Bắc Phi này rơi vào tình trạng đình trệ. Phái bộ hỗ trợ Liên hợp quốc tại Libya (UNSMIL) đang nỗ lực tổ chức các cuộc đàm phán tại Tripoli nhằm giải quyết tình hình này, phản ánh rõ nét những căng thẳng chính trị giữa các phe phái trong nước.
Nguyên nhân khủng hoảng
Cuộc khủng hoảng bắt đầu khi Hội đồng Tổng thống Libya quyết định sa thải Thống đốc CBL Sadiq Al-Kabir. Quyết định này đã gây ra sự phản ứng mạnh mẽ từ các phe phái ở miền đông Libya, bao gồm Hạ viện Libya (HoR) và Quân đội quốc gia Libya. Những nhóm này đã quyết định phong tỏa toàn bộ hoạt động sản xuất và xuất khẩu dầu thô, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế đất nước.
CBL đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý doanh thu từ dầu mỏ, chi trả lương cho công chức và thực hiện các giao dịch ngân hàng. Việc sa thải Thống đốc Al-Kabir không chỉ tạo ra sự bất ổn trong cơ quan này mà còn đẩy nền kinh tế Libya vào tình trạng nguy hiểm.
Tác động đến ngành dầu mỏ
Ngành dầu mỏ là trụ cột chính của nền kinh tế Libya, cung cấp phần lớn doanh thu cho ngân sách quốc gia. Việc phong tỏa mỏ dầu đã gây ra sự sụt giảm sản lượng nghiêm trọng. Theo Tập đoàn Dầu khí quốc gia Libya (NOC), sản lượng dầu thô đã giảm 63%, từ 1,18 triệu thùng/ngày xuống còn 591.000 thùng/ngày. Điều này không chỉ làm giảm nguồn thu ngân sách mà còn ảnh hưởng đến việc chi trả lương cho hàng triệu công chức và hoạt động thương mại quốc tế của Libya.
Thiếu hụt nguồn cung năng lượng cũng khiến các nhà máy điện phải ngừng hoạt động, dẫn đến tình trạng mất điện kéo dài ở nhiều khu vực. Nền kinh tế Libya, vốn đã mong manh, càng trở nên dễ bị tổn thương trước những cú sốc này.
Phản ứng từ Chính phủ và các bên liên quan
Trước tình hình khẩn cấp này, Thủ tướng Abdulhamid Al-Dbeibah đã kêu gọi dỡ bỏ phong tỏa các mỏ dầu, nhấn mạnh rằng tài nguyên dầu mỏ của Libya không nên bị đóng cửa vì những lý do không rõ ràng. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì sản xuất dầu để đảm bảo an sinh xã hội cho người dân.
Ngược lại, Chủ tịch HoR Aquila Saleh đã khẳng định rằng lệnh phong tỏa sẽ tiếp tục cho đến khi Thống đốc Al-Kabir được phục chức. Ông cho rằng việc đóng cửa các mỏ dầu là một biện pháp cần thiết để bảo vệ tài sản của người dân Libya và bảo vệ tài nguyên quốc gia.
Tiến triển từ các cuộc đàm phán
Mặc dù có những căng thẳng giữa các bên, UNSMIL đã tổ chức các cuộc tham vấn với sự tham gia của đại diện từ HoR, HCS và Hội đồng Tổng thống Libya. Kết quả của các cuộc đàm phán này là sự đồng thuận giữa HoR và HCS về vấn đề bổ nhiệm Thống đốc và Ban Giám đốc CBL. Tuy nhiên, thời gian 30 ngày đàm phán để hoàn tất quy trình bổ nhiệm vẫn là một thách thức lớn. Nếu không có giải pháp kịp thời, khả năng xảy ra khủng hoảng tiếp theo sẽ rất cao, đe dọa chấm dứt giai đoạn tương đối yên bình kéo dài bốn năm qua tại Libya.
Kết luận
Cuộc khủng hoảng tại CBL đã phản ánh những căng thẳng sâu sắc giữa các phe phái chính trị ở Libya. Sự ổn định của nền kinh tế và hoạt động khai thác dầu phụ thuộc vào khả năng giải quyết các bất đồng này. Chính phủ và các bên liên quan cần nỗ lực để đạt được một giải pháp bền vững, bảo đảm sự phát triển kinh tế và an sinh xã hội cho người dân Libya. Hy vọng rằng các cuộc đàm phán sẽ đem lại kết quả tích cực, giúp Libya vượt qua thời điểm khó khăn này và hướng tới một tương lai ổn định hơn.
